Jak przygotować się do oddania krwi?
Aby jak najlepiej się czuć podczas oddawania krwi i później zrób następujące rzeczy:
Jeżeli nie czujesz się zdrowym, miałeś w najbliższym czasie kontakt z chorą osobą – zaczekaj! Przyjdź zdrowym!
O czym musisz wiedzieć przed oddaniem krwi.
Twoja krew zostanie zbadana, aby stwierdzić, czy nie jesteś zakażony/a kiłą, HIV, wirusem żółtaczki zakaźnej B lub C. Jeśli test wypadnie dodatnio, krew nie zostanie przetoczona. Ponieważ od daty zakażenia np. wirusami żółtaczki, HIV do momentu wykrycia tych wirusów przez badania diagnostyczne może upłynąć okres nawet kilku miesięcy, dawca musi wypełnić kwestionariusz, w którym zadawane są także intymne pytania, które pozwalają określić, czy oddana krew będzie bezpieczna dla pacjenta. Pamiętaj o możliwości zarażenia drugiej osoby, mimo że badania diagnostyczne nie potwierdzają obecności czynników chorobotwórczych (tzw. okienko serologiczne) i nie oddawaj krwi, jeżeli przez ryzykowne kontakty lub zachowania naraziłeś/aś się na możliwość zarażenia.
Ryzyko stwarzają:
Zdajemy sobie sprawę, że zadając te pytania wkraczamy w Twoją sferę prywatną. Jednak niewielkie ryzyko przeniesienia zakażenia drogą krwi można dalej zmniejszyć jedynie wtedy, gdy będąc dawcą dokładnie przemyślisz opisane tu sytuacje i skrupulatnie odpowiesz na postawione pytania. Twoje dane będą traktowane poufnie. Przy pozytywnych wynikach badań (wskazujących na infekcję) zostaniesz o tym poinformowany/a przez lekarza.
A co robić po oddaniu krwi?
Bezpośrednio po oddaniu nie należy palić tytoniu. Należy pić więcej niż zazwyczaj wody czy soków owocowych. Należy również unikać nadmiernego fizycznego wysiłku po oddaniu krwi. Osoby pracujące w zawodach: pilot, maszynista, kierowca-operator dźwigu, pracujący na wysokości mogą powrócić do pracy po 12-tu godzinach od oddania krwi.
Jak długo trwa donacja? Samo oddawanie krwi pełnej trwa kilka minut – średnio 8 minut. Łączny pobyt w miejscu pobierania krwi pełnej od zarejestrowania do zakończenia oddawania krwi trwa ok. 1 godziny. W przypadku oddawania osocza metodą plazmaferezy automatycznej czy płytek krwi metodą separacji komórkowej należy zarezerwować sobie od 2 godzin.
REAKCJE NIEPOŻĄDANE U DAWCÓW KRWI I JEJ SKŁADNIKÓW
Oddanie krwi lub jej składników jest zabiegiem bezpiecznym. Bardzo rzadko, w trakcie lub po oddaniu krwi lub jej składników, mogą wystąpić reakcje niepożądane. Zwykle są to lekkie reakcje spowodowane stresem związanym z oddaniem krwi lub jej składników, które występują u ok. 3% dawców, głównie dawców pierwszorazowych, np. zasłabnięcie, omdlenie, krwiak lub bolesność w miejscu wkłucia. Poza tym, niezwykle rzadko, mogą wystąpić inne reakcje, np.: alergia na środek odkażający, infekcja w miejscu wkłucia, w tym zapalenie żył.
ABY ZAPOBIEC REAKCJOM NIEPOŻĄDANYM NALEŻY PRZEZ MINIMUM 15 MINUT ODPOCZĄĆ PO ODDANIU KRWI LUB JEJ SKŁADNIKÓW
Po pobraniu krwi na badania i po oddaniu krwi lub jej składników miejsce wkłucia należy uciskać przez minimum 10 minut nie odrywając gazika od miejsca pobrania krwi. Ręka powinna być trzymana powyżej ramienia w pozycji wyprostowanej.
ABY ZAPOBIEC REAKCJOM NIEPOŻĄDANYM NIE NALEŻY DOTYKAĆ MIEJSCA WKŁUCIA „GOŁYMI RĘKAMI”, ŚLINIĆ MIEJSCA PO WKŁUCIU IGŁY
W trakcie zabiegów aferezy może dojść do reakcji niepożądanej związanej z działaniem cytrynianu, który jest używany podczas zabiegów. Najczęściej są to tzw. parestezje, czyli mrowienie w okolicy ust i kończyn, które szybko ustępują, a jeżeli wystąpią należy je zgłosić podczas donacji.
Po oddaniu krwi lub jej składników należy odpoczywać, unikać szybkiej zmiany pozycji z leżącej na stojącą. Należy także w dniu oddawania unikać dźwigania, sauny, solarium, przebywania na słońcu, kąpieli w basenie, morzu lub innych zbiornikach wodnych, kąpieli w gorącej wodzie (np. jacuzzi), intensywnych ćwiczeń, biegania,
jazdy na rowerze, przebywania na wysokości, w tym wchodzenia na drabinę. W ciągu najbliższych kilku godzin po oddawaniu krwi należy pić większą ilości płynów niż zazwyczaj (woda, soki) oraz zjeść lekkostrawny posiłek węglowodanowo-białkowy. Krwiodawca bezpośrednio po oddaniu powinien unikać długich podróży jako
kierowca samochodu i długich podróży samolotem (powyżej 5 godzin lotu warto zrobić 12-godzinną przerwę po donacji). Po oddaniu krwi nie należy palić papierosów, w tym elektronicznych przez min. 30 minut i nie pić alkoholu przez przynajmniej 12 godzin (a nawet 24 godziny) – zapobiega to pojawieniu się niepożądanych reakcji po donacji.
Jeżeli pojawiłyby się jakiekolwiek objawy niepożądane należy:
- powiedzieć komukolwiek, kto jest obok Ciebie, że oddałeś krew i czujesz się słabo,
- przy zasłabnięciu, zawrotach głowy najpierw usiądź, dopiero po chwili, jak objawy ustąpią, możesz wstać,
- jeśli jakiekolwiek objawy pojawią się po opuszczeniu miejsca oddania krwi, należy skontaktować się z lekarzem, w tym zgłosić reakcję do centrum krwiodawstwa i krwiolecznictwa,
- osoby wykonujące takie zawody jak np.: pilot, maszynista, kierowca autobusu, osoby pracujące na wysokości, operatorzy dźwigu, uprawiające wspinaczkę, głębokie nurkowanie mogą powrócić do swoich zajęć nie wcześniej niż 12 godzin po oddaniu krwi.
ZGŁOŚ PERSONELOWI RCKiK WE WROCŁAWIU KAŻDĄ NIEPOKOJĄCĄ REAKCJĘ/OBJAWY W TRAKCIE LUB PO ODDANIU KRWI LUB JEJ SKŁADNIKÓW.